cây CHÙM NGÂY--CÂY LỚN

Chùm Ngây là cây bản địa. mọc lâu đời ở Việt Nam. Thời gian gần đây, nhiều thông tin cho rằng Chùm Ngây có dinh dưỡng cao nên đã được trồng và sử dụng khá nhiều làm thực phẩm ở nước ta. Ở các thành phố lớn, một số nhà hàng còn sử dụng chúng như là rau đặc sản. Hiện nhiều người còn chưa hiểu về loại cây này. Bài viết nhằm cung cấp một số thông tin giúp bạn đọc tìm hiểu thêm về cây Chùm Ngây để có thể trồng và sử dụng chúng.

Cay-chum-ngay

Cây Chùm ngay

1. Tên và nguồn gốc

Chùm Ngây hay Ba Đậu dại, danh pháp khoa học hai phần là Moringa oleifera, là loài thực vật thân gỗ phổ biến nhất trong Chi Chùm Ngây (danh pháp khoa học: Moringa) thuộc họ Chùm ngây (Moringaceae),

Tên thông dụng: Chùm ngây, Ba Đậu dại (VN), có nhiều tên gọi khác nhau như "cây kỳ quan" (Wonder tree), "cây vạn năng" (Multipurpose tree), "cây độ sinh" (Tree of life, Ấn- theo quan điểm nhà Phật), "cây cải ngựa" (Horseradish tree, do rễ non của cây có vị của cải ngựa, mù tạt), "cây dùi trống" (Drumstick tree, Mỹ- do thân và quả giống dùi trống ), "cây dầu bel" (Bel-oil tree, do dầu ép từ hạt cây được bán với tên gọi bel-oi)...Các nhà dược học, các nhà khoa học nghiên cứu thực vật học, dựa vào hàm lượng dinh dưỡng và nguồn dược liệu quí hiếm được kiểm nghiệm, đã không ngần ngại đặt tên cho nó là cây Thần Diệu (MiracleTree).

Cây xuất xứ từ vùng Nam Á, mọc hoang và cũng được trồng, khai thác, sử dụng nhiều nơi trên thế giới do có giá trị kinh tế cao, nhưng phổ biến hơn cả ở Châu Á và Châu Phi. Chùm Ngây rất phổ thông ở Ấn Độ và được dân tộc Ấn trân trọng đặt tên là cây Độ Sinh.

2. Đặc tính thực vật

Cây thuộc loại đại mộc, có thể mọc cao 5 đến10 m. Lá kép (có thể đến 3 lần= triple-pinnate) dài 30 – 60 cm, hình lông chim, màu xanh mốc; lá chét dài 12 – 20 mm hình trứng, mọc đối có 6 – 9 đôi. Hoa trắng, có cuống, hình dạng giống hoa đậu, mọc thành chùy ở nách lá, có lông tơ. Quả dạng nang treo, dài 25 – 30cm, ngang 2 cm, có 3 cạnh, chỗ có hạt hơi gồ lên, dọc theo quả có khía rãnh. Hạt màu đen, tròn có 3 cạnh, lớn cỡ hạt đậu Hòa Lan. Cây trổ hoa vào các tháng 1 – 2.

Thành phần hóa học:

Cây Chùm Ngây có giá trị dinh dưỡng rất cao. Chùm Ngây có hàm lượng Vitamin A gấp 4 lần Cà Rốt, Kali bằng 3 lần chuối, Vitamin C bằng 7 lần Cam và Canxi bằng 4 lần sữa chua... nên được nhiều người quan tâm. Cả thân, lá, rễ, hoa, quả đều có thể sử dụng được.

Rễ chứa: Glucosinolates như 4-(alpha-L-rhamnosyloxy)benzyl glucosinolate (chừng 1%) sau khi chịu tác động của myrosinase, sẽ cho 4-(alpha-L-rhamnosyloxy)benzyl isothiocyanate. Glucotropaeolin (chừng 0.05%) sẽ cho benzylisothiocyanate.

Hạt chứa: Glucosinolates ( như trong rễ) : có thể lên đến 9% sau khi hạt đã được khử chất béo.Các acid loại phenol carboxylic như 1-beta-D-glucosyl-2,6-dimethyl benzoate.Dầu béo (20-50%) : phần chính gồm các acid béo như oleic acid (60-70%), palmitic acid (3-12%), stearic acid (3-12%) và các acid béo khác như behenic acid, eicosanoic và lignoceric acid..

Lá chứa: Các hợp chất loại flanonoids và phenolic như k